A mund të krijohen bateri diamanti nga mbetjet bërthamore?

Kohët e fundit është shfaqur mundësia e shndërrimit të mbetjeve bërthamore në bateri diamanti, një ide që mund të ofrojë zgjidhje inovative për menaxhimin e mbetjeve bërthamore dhe prodhimin e energjisë.

Dy kompani po e eksplorojnë këtë teknologji, por njëra është e fokusuar në aplikacione realiste, tjetra në qëllime më pak realiste.

Shtatë vjet më parë, shkencëtarët në Universitetin e Bristolit njoftuan krijimin e një baterie prototipi duke i kthyer mbetjet bërthamore në diamant. Në teori, kjo teknologji mund të ofrojë një mënyrë për t'u marrë me një pjesë të problemit të mbetjeve bërthamore, duke siguruar një burim energjie më të përshtatshëm për nevoja të caktuara sesa është aktualisht i disponueshëm.

Ata krijuan një kompani, Arkenlight për të zhvilluar më tej këtë ide, por ata kanë një konkurrent, NDB, me ambicie shumë më të mëdha. Sfida kryesore ka të bëjë me izotopin e karbonit-14, i prodhuar nga shufrat e grafitit të përdorur në reaktorët bërthamorë, i cili ka një gjysmë jetëgjatësi prej më shumë se 5700 vjet. Arkenlight dhe NDB synojnë ta kthejnë këtë "mbeturinë" në një burim të vlefshëm.

Në vitin 2016, një ekip i udhëhequr nga profesori Tom Scott demonstroi se ishte e mundur të ngrohej karboni radioaktiv për ta kthyer atë në gaz dhe për ta kondensuar në diamante artificiale. Këta gurë të çmuar, kur karboni-14 zbërthehet në nitrogjen-14, lëshojnë elektrone në formën e rrezatimit beta, i cili mund të shndërrohet në një rrymë elektrike. Megjithatë, rryma e prodhuar nga këto bateri është shumë e vogël, duke i bërë ato të dobishme vetëm në situata ku qëndrueshmëria është më e rëndësishme se fuqia.

Arkenlight ka propozuar disa aplikime, të tilla si monitorimi në mjedise ekstreme ose si burim energjie në vendet e depozitimit të mbetjeve bërthamore. NDB, nga ana tjetër ka ambicie më të mëdha, si përdorimi në telefona inteligjentë apo makina, por ka dyshime për realizueshmërinë e këtyre aplikacioneve duke pasur parasysh fuqinë e ulët të gjeneruar nga bateritë.